Desgarrada
Vieste lá da Galiza
Com vontade de cantar
Trouxeste uma sanfona
E romances de encantar
E agora que aqui estás
Mostra a tua habilidade
Não és cego,nem tens cão
E vives numa cidade
Eu venho lá de longe
Quatro horas de caminho
Para cantar e tocar
Os romances do ceguinho
Como não há uma feira
Podemos, então, gravar
Esta é uma maneira
Da memória conservar
Isso sim, é de valor
Boa ideia, genial
Tocar as canções de cego
Da Galiza e Portugal
Música e letra: César Prata
O coveiro de Pínzio
As façanhas do coveiro
De Pínzio lindo lugar
Desenterrava os defuntos
Para a roupa lhes tirar
Como nunca tinham visto
Tudo estava a duvidar
Até que um certo dia
Lá o foram a espreitar
Dia primeiro de Junho
Fez tão grande tirania
Defunto desenterrou
Manuel Francisco María
Estava o povo lastimando
A morte daquele vizinho
Por na vida ser honrado
Mostrava a todos carinho
Talvez que durante a vida
Nunca levasse pancada
Como lhe deu o coveiro
Nos braços com uma enxada
Roubando-lhe toda a roupa
Só com a camisa o deixou
Até os próprios sapatos
Ao defunto raptou
Informante: José Fortunato – Castanheira, Guarda (PT)
Recolha: César Prata
O conde cego
Ábreme a portiña,
ábreme o postigo,
dame do teu lenzo
¡ai meu ben!
que veño ferido.
Pois se vés ferido
vés a mala hora,
que as miñas portiñas
¡ai meu ben!
non se abren agora.
Miña nai esperte,
nin tanto dormir,
veña ouvir un cego
¡ai meu ben!
cantar e tañir.
E se il canta e pide
dalle pan e viño,
dille ó triste cego
¡ai meu ben!
que siga o camiño.
Non quero seu pan,
nin quero seu viño,
quero que Rosiña
¡ai meu ben!
me ensine o camiño.
Colle, ouh Rosiña,
a roca e o liño,
vem co triste cego
¡ai meu ben!
decirlle o camiño.
Anda, ouh Rosiña,
máis outro pouquiño,
son curto de vista
¡ai meu ben!
non vexo o camiño.
De condes e duques
xa fun pretendida
e agora dun cego
¡ai meu ben!
véxome rendida.
Eu non che son cego,
nin Dios o permita,
sonche o conde Alberto
¡ai meu ben!
que te pretendía.
Adeus miña casa,
adeus meus quintais,
adeus compañeiras
¡ai meu ben!
para nunca máis.
Informante: Dolores Mato, Melide, Corunha (GZ)
Recolha: Casto Sampedro ao ditado de Ernesto Said de Armesto
Rosalina
E onde vais ó Rosalina?
Onde vais que eu também vou?
Vou colher caldo à horta
Que a minha mãe me mandou
Chegou ao portão da horta
Deitou-lhe um braço por cima
Tu andas a namorar
Não mo negues Rosalina
Eu não lo nego a si
Nem a si nem a ninguém
Eu vou à minha vontade
De meu pai de minha mãe
Toma lá uma facada
Vai levá-la à tua mãe
Se não casares comigo
Não casas com mais ninguém
Toma lá outra facada
Já depois de estares morta
Isto foi acontecido
Ao portal da nossa horta
Até as faces lhe cortou
P’ra ninguém a conhecer
Atou-lhe um lenço ao rosto
Para o sangue não correr
Torradas novas torradas
A faca corta as urtigas
Olha o que os rapazes fazem
Por causa das raparigas
Informante: Maria dos Prazeres Ganhão – Avelãs de Ambom, Guarda (PT)
Recolha: Américo Rodrigues
Tres casamentos em um día
Lá na terra de Lugo
na montaña de Burón
pasou un caso chocante
que causa admirazom
Vivía uma patrona
com uma filha e uma neta
as tres estaban solteiras
numa casinha pequena
-Boas tardes, senhor cura,
venho-lhe a perguntar
por fazer tres casamentos,
cuanto nos vai a cobrar
-Pois um vale trinta pesos
e os tres valem noventa
mas se som os tres juntos
rebeixarei-lhes a cuenta
-Claro que son os tres juntos
e todos num mesmo día,
caso-m’eu, casa-s’a neta
e tamém se casa a filha
-Nunca outra tal se viu
desde que som um sacerdote
tres casoiros numa casa
debe ser sinhal de morte
-Nom lhe é sinhal de morte
e que atopamos tres burros
queremos aparelha-los
pra que quedem bem seguros
-Pois venhan-se quando queiram
que eu caso-ios de contado
e como som os tres juntos
hei-lhe-lo fazer barato.
Un dia de moito inverno
marcharom pra se casar
deixaram a casa sola
e os rapaces do lugar
entraron-lhe na cozinha
levarom-lhe a carne toda,
o viño e as empanadas
todo o que tinham pra voda
Tocando cornos e latas,
cincerros e potes velhos
marcharam pra unha xesteira
moi alegres e contentos.
Alí fixeram a festa
à conta dos casamentos
o vinho’ndaba a portadas,
a carne por tarambelos.
Chegaram as tres parelhas
que vinham de se casar
pensando na grande enchente
que se iam a papar.
Quando chegaram a casa
atopam todo barrido
falta o vinho, falta o pam
e o pelejo do vinho.
-Quem seria o ghalopín,
tam ladrom e desalmado,
diziam as tres parelhas
todas a un tempo chorando.
Pam de trigo empanadas
e patacas e paelha
e nom levaram a casa
porque nom puideram con ela.
Ó ver esto os convidados
todos de mala maneira
deron volta pra casa
coa barriga baleira.
Os matrimonios á noite
forom-se cedo pra cama
pero como tinhan fame
nom puideron fazer nada.
Porque o baile, meus amigos,
según dicen, sae da pança
e todo aquel que non come
ten pouca gana de dança.
Informante: Ricardo Lagares, Santalla de Moar, Frades, Corunha (GZ)
Recolha: Xosé Luis Rivas e Baldomero Iglesias, “Mini e Mero”
Rumba instrumental: Ariel Ninas
Florinda, vem à janela
Florinda, vem à janela
Que eu quero falar contigo
Se tu não vens à janela
Dou um tiro no ouvido
Dou um tiro no ouvido
Dou um tiro no coração
Ó minha mãe venha ver
O Mário morto no chão
Que fizeste tu Florinda
Para se o Mário se matar
Eu pedi-lhe as minhas cartas
Para o namoro acabar
No dia do funeral
Tudo o foi a acompanhar
Só a mãe da Florindinha
Ficou em casa a chorar
Tira o luto ó Florinda
Que o luto não te diz bem
Se quisesses bem ao Mário
Matavas-te a ti também
Da janela do meu quarto
Vejo a pedra ensanguentada
Onde o Mário se matou
Por causa da namorada
Da janela do meu quarto
Vejo as portas do cemitério
Onde o Mário está dormindo
O seu soninho eterno
Informante: Maria Luísa Roseiro – Zebreira, Idanha-a-Nova (PT)
Recolha: César Prata
Romance de Santa Helena
Eran tres hermanitas
todas numa ventana,
de las tres hermanitas
llevó la más salada.
Anduvo siete leguas
sin hablarle palabra
y a las siete y media
luego le preguntaba:
-Cómo te llamas, niña,
niña, cómo te llamas?
-Alá, na minha terra,
era Helena galana,
agora n’estos bosques,
Helena desdichada
Se apeó el caballero
con intención muy mala,
allí complió sus gustos,
allí la degollaba
Sus cabellos castaños
afuera los dejara
con los pies del caballo
bien se los pisoteara
Pasaron siete años
que él por ahí pasaba,
había un pastorciño
que ganado guardaba
-Dímelo, pastorcillo,
dímelo, por tu alma,
quién hizo aquí esta ermita
o quién la inventara
-La hizo Santa Helena,
Santa Helena nos valga,
la hizo Santa Helena,
que aquel traidor matara
-Ai, miña Santa Helena,
ai, meu amor primeiro,
perdónam’a túa morte,
serei o teu remedio
-Non cha perdono, non,
meu amor derredeiro,
que tu da miña sangre
fuche gran carniceiro
Informante: Florencio, o cego dos Vilares. Fonsagrada (GZ)
Recolha: Dorothé Schubart e Antón Santamarina
Casório divertido
Deu-se agora há pouco tempo
Um casório divertido
A noiva mais que danada
Lá pela noite adiantada
Arrancou o nariz ao marido
É o que acontece aos velhos
Que procuram mocidade
Quando se despiu deitou
E o nariz lhe arrancou
Por não fazer a vontade
Procuraram-lhe as vizinhas
Que fizeste ao teu Viriato
Dormir com homem e ter frio
Vale mais dormir com gato
Foi consultar o doutor
Disse-lhe que não tinha cura
E agora por qualquer lado
A chorar o desgraçado
Faz uma triste figura
Informante: Júlia Costa Fonseca – Aldeia do Bispo, Guarda (PT)
Recolha: Américo Rodrigues
Sonho de amores
Eran dos jovencitos que se querian,
había cinco años que pretendian,
ella le amaba, ella le amaba
pero él era un tunante que la engañaba.
-Madre, qué linda noche tantas estrellas,
ábrame la ventana yo quiero verlas
-No, hija mia, que estás malita,
y el aire de la noche te prejudica
Se Juan viera a verme despois de muerta
no lo deje pasare desde la puerta
y se pasara, y se pasara
no lo deje que bese mi linda cara.
-Perdona, Helena, Helena mia
yo nunca lo creí que tú te morias.
Arriba de la tumba ramos y flores
y un letrero que dice “Sonho de amores”
Informante: María da Conceição Rodrígues, a cega do Covelo, O Covelo, Ourense (GZ)
Recolha: Xosé Lois Foxo
A historia de Manuel do Campo
Poñan atención, ireilles contando
a vida privada de Manuel do Campo
Manuel do Campo cando era pequeno
a pirmeira moza deixouna cun neno
E cando era mozo foi brañar a Mieres
e chegou a casa con sete mulleres
E Manuel decía: –I-eu que vou facer?
as sete mulleres n’as poido atender-e
E morreulle i-unha Manuel non ten pena
porque inda lle queda i-a media docena
E ao pouco tempo entre unhas e i-outras
de fame e miseria morréronlle todas
Manuel decía i-así, deste xeito:
–Eu a dormir solo non che estou afeito
Tiñache unha burra tan guapa e tan linda
que a considera como da familia
Manuel decía vou a xunto o cura
que si m’autoriza casome ca burra
E díxolle o cura: –Bo ollo te vexa
que eu non che autorizo a burra na iglesia
–Mire, señor cura non lle é mala sorte
si non é na iglesia casenos na corte
–Prepara o presebe para a ceremonia
e ti vai vestido cunha albarda nova
E dixo Manuel: –Por eso no hai pena
que non hai casado qu’albarda non teña
E díxolle o cura: –P’a cousa ir ben
pergúntalle a burra si quere tamén
Perghuntoulle a burra dixolle que non:
–Hai outro máis guapo na cuadra de Antón
–Eu ben cho conozo: ese galopín
non creo que seia máis burro que min-he
E díxolle a burra: –Non presumas tanto
se non é máis burro ten outros encantos
–Dame un beijo, burra que eu sei que me queres
e non ‘tou disposto a que me desprecies
Manuel, celoso e cheio de furia
colleu unha faca e matou a burra
–Adiós, miña burra miña compañeira
mañán te levaba co millo á feira
E díxolle a burra: –Tócate o carallo!
O millo, se queres lévalo no carro
–A burra morrendo regañou os dentes
e díxolle adeus ai!, aos seus parentes
A burra morrendo levantou o rabo
e botaba flores a Manuel Docampo
Informante: Ricardo Lagares, Santalla de Moar, Frades, Corunha (GZ)
Recolha: Xosé Luis Rivas e Baldomero Iglesias, “Mini e Mero”
Carta da mãe para a filha
Sei que vais ficar sozinha
Meu amor minha filhinha
Meu anjo minha adorada
Só pede o meu coração
Que tu tenhas compaixão
Da tua mãe desgraçada
Minha filha meu amor
Por não suportar a dor
Do desgosto mais profundo
Eu morro de sofrer farta
Quando ouvires ler esta carta
Eu já não sou deste mundo
Meu amor minha querida
Por não suportar a vida
Tormentosa que levava
Morro sem soltar um ai
Matei-me e matei teu pai
Que com outra me enganava
Peço em minha confissão
Não me negues teu perdão
Diga o mundo o que disser
Já por ti a Deus pedi
Não sofras o que eu sofri
Quando um dia fores mulher
Informante: Joaquim Santos – Vela, Guarda (PT)
Recolha: Américo Rodrigues
Adeus, Maria da Graça
Adeus, Maria da Graça
Na Espanha foste criada
Foste a servir p’rá Póvoa
Lá vieste enganada
Lá vieste enganada
De Manuel Celestino
Fugiste p’ró feijoal
Lá tiveste o menino
Lá tiveste o menino
No teu ventre foi gerado
Agarraste-lhe pelas pernas
Deitaste-lhe p’ró telhado
Deitaste-lhe p’ró telhado
De sem o ninguém saber
Tens a casa rodeada
Já te querem vir prender
Não tenho medo à polícia
Nem à Guarda Fiscal
Só tenho medo ao juiz
Que me leva ao tribunal
Viva lá, ó senhor juiz
Tenho muito a agradecer
Deu-me cama para dormir
E casa para ieu viver
Informante: Júlia Costa Fonseca – Aldeia do Bispo, Guarda (PT)
Recolha: Américo Rodrigues
O caso da Cancela
Meus senhores queiram ouvir
Este caso da Cancela
Uma filha matou a mãe
E depois matou-se a ela
Era uma moça muito nova
Com dezoito anos de idade
Foi ter ao quarto do irmão
P’ra com ele se amantizar
Anda cá ó meu irmão
Eu tenho-te amor profundo
Se não logro os teus carinhos
Vou dizer adeus ao mundo
Isso não ó minha irmã
A mim não podes pertencer
Dar tal desgosto à nossa mãe
Eu antes queria morrer
A mãe mandada pelo filho
Chamou a filha à atenção
Então tu não te envergonhas
Seres amante dum irmão?
Ela malvada como era
Sua mãe ameaçou
Pegou na faca da cozinha
E no peito lha espetou
Foi buscar uma tijela
O sangue lhe aproveitou
P’ró dar a comer ao irmão
Na panela o cozinhou
Chegou o irmão do trabalho
Com apetite de comer
A malvada pôs-lhe o sangue
E ele comeu-o sem saber
Este sangue é tão macio
Duvido que alguém t’o desse
E por lá da nossa mãe
Pois ela não aparece
Este sangue é duma porca
Qu’inda há pouco foi sangrada
Já que gostas tanto dele
Come-o não deixes nada
Tu já lhe tinhas jurado
Que havias de dar cabo dela
Mas já te vou entregar
Às autoridades da terra
Este saiu porta fora
As autoridades procurou
Foi neste prazo de tempo
Que a malvada se enforcou
Foram ambas no mesmo dia
P’ró cemitério da terra
Este caso sucedeu
Em Carnicães da Cancela
Informante: Joaquim Santos – Vela, Guarda (PT)
Recolha: Américo Rodrigues
Crime em Compostela
Música: tradicional
Letra: Ariel Ninas